Osoba tymczasowo aresztowana ma ograniczone możliwości kontaktu z osobami trzecimi, co nie oznacza jednak, że prawa do kontaktu nie ma w ogóle. Aresztowany ma prawo do kontaktu ze swoim obrońcą na każdym etapie postępowania, a także w sposób ograniczony z osobami najbliższymi. Odbywa się to w sposób bezpośredni, korespondencyjnie w formie listów oraz poprzez kontakt telefoniczny.
Obrońcę ustanawia się przez złożenie podpisanego upoważnienia do obrony na piśmie albo przez złożenie oświadczenia do protokołu organu prowadzącego postępowanie karne w toku przeprowadzanej czynności procesowej z podejrzanym, w której udział może brać również obrońca. Upoważnienie powinno zawierać dane osoby, która została ustanowiona jako obrońca, wskazanie sygnatury sprawy, a w przypadku gdy takiej sygnatury nie znamy – ogólne określenie czego sprawa dotyczy. Wymagany jest również czytelny podpis imieniem i nazwiskiem aresztowanego. Gdy aresztowany nie ma możliwości skontaktować się z obrońcą, który miałby go reprezentować lub nie można uzyskać upoważnienia do obrony z uwagi na przebywanie w areszcie śledczym – ustanowić go może jakakolwiek inna osoba, a aresztowany powinien być o tej możliwości niezwłocznie poinformowany.
Aby osoba aresztowana uzyskała zgodę na kontakt telefoniczny z osobą najbliższą, musi złożyć wniosek do organu prowadzącego postępowanie – na etapie postępowania przygotowawczego do prokuratora, a na etapie sądowym – do właściwego sądu. Taki wniosek może złożyć również jego obrońca.
Zgoda nie zostanie udzielona, gdy zachodzi obawa, że zostanie ona wykorzystana w celu bezprawnego utrudniania postępowania lub do popełnienia przestępstwa, w szczególności podżegania.
W przypadku odmowy wyrażenia zgody na kontakt telefoniczny, aresztowanemu przysługuje środek odwoławczy w postaci zażalenia na zarządzenie prokuratora w tym przedmiocie. Zażalenie rozpoznaje prokurator nadrzędny, a na etapie sądowym, kiedy to akt oskarżenia trafił już do sądu – sąd, przed którym sprawa się toczy.
Co ważne, we wniosku o kontakt telefoniczny należy wskazać dane osoby, z którą aresztowany chce się kontaktować – należy zawrzeć imię i nazwisko tej osoby, rodzaj i numer dokumentu tożsamości, organ przez który został on wydany, stopień pokrewieństwa albo relacja jaka łączy aresztowanego z daną osobą oraz numer kontaktowy na który można wykonywać połączenia.
Osadzony ma prawo do wykonania tylko jednego telefonu w ciągu dnia, a rozmowa nie może trwać dłużej niż 5 minut. Po upływie tego czasu połączenie zostaje automatycznie zakończone. Nie jest możliwe wykonanie telefonu przez osobę najbliższą do tymczasowo aresztowanego.
Korespondencja pomiędzy obrońcą, a aresztowanym nie podlega co do zasady cenzurze ani kontroli organów prowadzących wobec niego postępowanie. Co do zasady, gdyż korespondencja może być nadzorowana przez organ do którego dyspozycji pozostaje tymczasowo aresztowany, ale tylko na okres do 14 dni od dnia tymczasowego aresztowania podejrzanego.
Natomiast korespondencja osadzonego z osobą najbliższą podlega zawsze cenzurze i kontroli przez sąd lub prokuraturę. Zaznaczyć należy, iż przy adresowaniu listu należy wskazać imię ojca aresztowanego, co umożliwi szybszą identyfikację osoby, dzięki czemu korespondencja zostanie szybciej dostarczona do odpowiedniej osoby.
Zarówno tymczasowo aresztowanemu jak i jego obrońcy przysługuje prawo do złożenia wniosku o udostępnienie akt sprawy celem zapoznania się materiałem zgromadzonym w toku postępowania przygotowawczego. Wniosek taki składa się do organu prowadzącego postępowanie. Podkreślić należy, że możliwość ta istnieje na każdym etapie postępowania.
W sytuacji gdy akt oskarżenia został już skierowany do sądu, możliwość zapoznania się z aktami jest nieograniczona. Natomiast w przypadku, gdy przeciwko podejrzanemu toczy się jeszcze postępowanie przygotowawcze, do realizacji prawa do zapoznania się z aktami niezbędna jest zgoda prokuratora. Należy bowiem pamiętać, iż prokurator może nie wyrazić zgody na udostępnienie akt w sytuacji, gdy w jego ocenie przemawia za tym zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania lub ochrony ważnego interesu państwa. Zarządzenie prokuratora o odmowie udostępnienia akt jest natomiast zaskarżalne, gdyż na odmowę udostępnienia akt w postępowaniu przygotowawczym podejrzanemu jak i jego obrońcy stronom zażalenie rozpoznawane przez sąd.
Natomiast w razie złożenia przez prokuratora w toku postępowania przygotowawczego wniosku o zastosowanie albo przedłużenie tymczasowego aresztowania podejrzanemu i jego obrońcy udostępnia się niezwłocznie akta sprawy w części zawierającej treść dowodów dołączonych do wniosku. W takiej sytuacji prokurator musi udostępnić akta we wskazanym wyżej zakresie.
Obrońcy przysługuje również prawo do składania innych wniosków, które mają na celu udzielenie pomocy aresztowanemu w postaci: wniosku o zwrot rzeczy zatrzymanych przy aresztowanym w sytuacji, gdy są one zbędne dla dalszego postępowania albo wniosek o zezwolenie na przyjmowanie leków w celi, gdy wymaga tego stan zdrowia podejrzanego.
Aresztowany ma prawo do porozumiewania się ze swoim obrońcą w sposób bezpośredni w pokoju wyznaczonym przez areszt śledczy podczas nieobecności innych osób. Jednakże w szczególnie uzasadnionych wypadkach prokurator może zastrzec, iż będzie podczas widzenia obecny on lub osoba przez niego upoważniona, ale jest to dozwolone tylko do 14 dni od dnia zastosowania tymczasowego aresztowania podejrzanego i jeżeli wymaga tego dobro postępowania. Termin ten liczy się od dnia faktycznego pozbawienia wolności podejrzanego.
Wniosek o wydanie zezwolenia na widzenie powinien zawierać imię, nazwisko, numer dokumentu tożsamości i organ, który go wydał oraz pokrewieństwo lub relację łączącą osobę odwiedzającą z aresztowanym. Składa się go do organu, do którego dyspozycji pozostaje osadzony. Uzyskana zgoda zezwala na widzenie konkretnie oznaczonej osobie.
Wskazana wyżej zgoda wyrażana jest na określony czas. Co do zasady w stosunku do obrońcy termin ten wynosi miesiąc, a do osoby najbliższej – 2 tygodnie. Po upływie wskazanego terminu należy złożyć ponowny wniosek.
Wyróżnia się dwa rodzaje widzeń: jednokrotne oraz wielokrotne.
Osadzonemu przysługuje widzenie z osobą najbliższa raz w miesiącu. W związku z tym, następne, uzyskane widzenie można wykorzystać z pierwszym dniem kolejnego miesiąca. Ograniczenie widzeń raz w miesiącu nie dotyczy natomiast obrońcy, który może wielokrotnie widzieć się z aresztowanym, oczywiście w przypadku jeżeli zarządzenie o zgodzie na widzenie jest wielokrotne.
W zależności od aresztu śledczego i zasad tam panujących, widzenia odbywają się w określonych ściśle godzinach i dniach. Zazwyczaj trwa jedną godzinę i jest możliwość jednorazowego kontaktu w ciągu dnia. Organ, do którego dyspozycji pozostaje osadzony może wyrazić zgodę na kontakt bezpośredni z osobą odwiedzającą, ale zazwyczaj odbywa się to w ten sposób, że osadzony znajduje się za szybą oddzielającą osobę korzystającą z widzenia.
Odmowa wyrażenia zgody na widzenie następuje – analogicznie jak przy odmowie wyrażenia zgody na kontakt telefoniczny – w przypadku, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że widzenie zostanie wykorzystane w celu bezprawnego utrudniania postępowania oraz do popełnienia przestępstwa. W takiej sytuacji przysługuje aresztowanemu zażalenie na zasadach tożsamych jak przy odmowie wyrażenia zgody na kontakt telefoniczny, co zostało już opisane we wcześniejszych akapitach.