Odbywanie kary pozbawienia wolności w domu
Czy osoba skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności może ją odbywać poza jednostką penitencjarną? Tak, taką możliwość daje dozór elektroniczny.
Czym jest dozór elektroniczny?
Dozór elektroniczny jako forma odbywania kary pozbawienia wolności uregulowana jest w kodeksie karnym wykonawczym. Skazani, którzy spełniają przesłanki do zastosowania niniejszego środka mają możliwość odbywania kary pozbawienia wolności w miejscu swojego zamieszkania. Mimo, iż dozór elektroniczny gwarantuje skazanemu odbywanie kary pozbawienia na wolności, to wolność ta jest oczywiście w odpowiedni sposób ograniczona.
Ograniczenie to polega na kontroli zachowania skazanego przy użyciu środków technicznych poza zakładem karnym. Do kontroli wykonywania tej kary i rejestracji jej przebiegu służy nadajnik, który jest instalowany na nodze lub przegubie dłoni oraz urządzenie monitorujące montowane w miejscu odbywania kary tj. zazwyczaj miejsce zamieszkania skazanego.
Sąd w postanowieniu o udzieleniu zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego określa dni i godziny, w czasie których skazany może oddalić poza miejsce odbywania kary (miejsca montażu urządzenia monitorującego). Jednocześnie należy wskazać, iż oddalenie się z miejsca wykonywania kary nie może być dłuższe niż 12 godzin. W przypadku naruszenia warunków odbywania kary (spóźnienie, nieobecność) urządzenie monitorujące przysyła informację do Centrali Monitorowania, co może spowodować uchylenie przez sąd dozoru elektronicznego i zarządzenie wykonania kary w zakładzie karnym.
Kto może ubiegać się o dozór elektroniczny?
Nie każda osoba skazana może ubiegać się o zezwolenie na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Zamiana kary więzienia na karę wykonywaną w tym systemie jest możliwa pod warunkiem spełnienia łącznie szeregu przesłanek przez skazanego:
- Kara pozbawienia wolności orzeczona wobec skazanego nie może przekraczać jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności i nie zachodzą warunki tzw. recydywy wielokrotnej
- jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary;
- skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
- skazany posiada zgodę pełnoletnich osób, wspólnie z nim zamieszkujących, na odbywanie kary w miejscu zamieszkania,
- odbywaniu kary w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne.
Aby prawidłowo sporządzić wniosek, należy rozważyć ustanowienie w tym celu obrońcy, który w sposób merytoryczny i dokładny sporządzi taki wniosek po to, aby sprawa została rozpoznana w możliwie szybkim terminie i w sposób satysfakcjonujący skazanego. Samo złożenie wniosku w sądzie nie podlega opłacie.
Elementy wniosku
Wniosek o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego wraz z uzasadnieniem składa się na piśmie. Do wniosku dołącza się zgodę osoby lub osób pełnoletnich wspólnie zamieszkujących ze skazanym w miejscu, gdzie będzie wykonywany dozór oraz harmonogram, określający przedział czasu w ciągu doby i w poszczególnych dniach tygodnia z osobna, w których skazany byłby uprawniony do oddalenia się z miejsca stałego pobytu. Co istotne, harmonogram może być modyfikowany na posiedzeniu w przedmiocie rozpoznania wniosku, gdyż sąd zapyta skazanego, w jakich godzinach i w jakich dniach chciałby oddalać się z miejsca stałego pobytu.
Gdzie składamy wniosek?
W sprawach związanych z udzieleniem zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego właściwy jest sąd sąd okręgowy, w którego okręgu skazany przebywa. W przypadku jeżeli skazany odbywa już karę w jednostce penitencjarnej, właściwym do rozpoznania wniosku jest sąd okręgowy, w okręgu którego znajduje się jednostka penitencjarna.
Odmowa udzielenia zgody na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego
Sąd rozpoznając wniosek o odbywanie kary pozbawienia wolności wydaje postanowienie. W przypadku jeżeli sąd uzna, że skazany nie spełnia przesłanek do odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego, wydaje postanowienie w którym odmawia udzielenia przedmiotowego zezwolenia.
Na postanowienie sądu w przedmiocie odmowy udzielenia zezwolenia odbywania kary pozbawienia wolności w tym systemie służy zażalenie. Zażalenie należy wnieść w terminie 7 dni od ogłoszenia postanowienia do właściwego miejscowo sądu apelacyjnego za pośrednictwem sądu okręgowego, który wydał postanowienie.
Po wniesieniu zażalenia sąd okręgowy niezwłocznie przekazuje zażalenie wraz z aktami sprawy do sądu apelacyjnego. Ten wyznacza termin posiedzenia w przedmiocie rozpoznania zażalenia, o którym informuje skazanego, a także jego obrońcę w przypadku, jeżeli jest ustanowiony. W posiedzeniu zażaleniowym ma prawo wziąć udział skazany jak i jego obrońca.
Jeżeli Sąd odwoławczy nie zmieni wydanego postanowienia, możesz złożyć powtórny wniosek o zezwolenie na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego w tej samej sprawie, nie może on jednak zostać złożony przed upływem 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia o odmowie udzielenia tego zezwolenia.
