Sąd karny wydając wyrok wymierzyć może kary o charakterze wolnościowym takie jak np. kara grzywny bądź kara ograniczenia wolności, jak też tę o charakterze izolacyjnym – kara pozbawienia wolności. Najcięższą z kar wymierzanych w postępowaniu karnym jest oczywiście pozbawienie wolności. Wiąże się ona z szeregiem niedogodności. Celem zminimalizowania negatywnych skutków związanych z jej odbywaniem należy się przygotować na jej odbycie.
Co istotne, izolacji poddana może być nie tylko osoba wobec której orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności. Wielokrotnie w trakcie trwania postępowań przygotowawczych również dochodzi do odizolowania osoby podejrzanej – w ramach tzw. środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania. O ile w przypadku skazania w sytuacji, gdy odpowiadamy z wolnej stopy mamy możliwość i szansę na przygotowanie się do odbycia kary pozbawienia wolności – o tyle w przypadku aresztu gwałtownie wyrywani jesteśmy z dotychczas prowadzonego przez nas życia, jak też środowiska.
W niniejszym artykule skoncentrujemy na procedurze związanej z przyjęciem do zakładu karnego. Jak to wygląda? Jakie rzeczy mogą być zabrane? Jakie dane zbiera zakład karny? Ponadto wskażę, jak wygląda procedura w przypadku osób tymczasowo aresztowanych.
Zgłaszając się do obycia kary skazany zobowiązany jest przekazać do depozytu aresztu śledczego bądź zakładu karnego dokumenty, pieniądze, przedmioty wartościowe i inne przedmioty wyszczególnione przez personel więzienny, których nie może posiadać w celi.
Wskazanym jest przyniesienie ze sobą kompletu odzieży odpowiedniego do pory roku (po osadzeniu odzież otrzymać można od bliskich na podstawie uzyskanego talonu), podstawowych kosmetyków, materiałów piśmienniczych (kartki, koperty, znaczki, długopisy), kart telefonicznych do aparatów samoinkasujących.
Nie należy przynosić ze sobą przedmiotów wartościowych, biżuterii, telefonów komórkowych, innych środków łączności, kart bankomatowych, obcej waluty, perfum, pościeli, ręczników. Od zgłaszającego się do obycia kary nie zostanie przyjęta żywność, jakiekolwiek wyroby tytoniowe, ani tzw. e – papierosy. Wskazać bowiem trzeba, iż osoba osadzona ma prawo do robienia zakupów w sklepie na terenie jednostki penitencjarnej, zwanym kantyną. W kantynie osadzony, po wpłaceniu pieniędzy na jego konto może
dokonywać tam zakupów. Wpłata pieniędzy na konto osadzonego jest możliwa poprzez dokonanie przelewu bankowego na numer konta wyszczególniony każdorazowo na stronie internetowej zakładu karnego, bądź aresztu śledczego w którym przebywa osadzony.
W przypadku przyniesienia za sobą takich rzeczy, zostaną one w depozycie jednostki penitencjarnej i zostaną zwróconego dopiero po zakończeniu odbywania kary.
Przed osadzeniem, osoba musi zgłosić się do zakładu karnego bądź aresztu śledczego w dacie wynikającej z wezwania do stawiennictwa, wysłanej przez sąd. Należy zwrócić szczególną uwagę na godziny przyjęć, gdyż po określonej godzinie osadzony nie zostanie już przyjęty do odbycia kary i będzie musiał stawić się dnia następnego.
Osadzony podczas przyjęcia ma obowiązek podania swoich danych osobowych (m. in. imienia, nazwiska, daty i miejsca urodzenia, zawodu, koloru oczu, koloru włosów, itp.), a także informacji o zmianie tych danych. Mając na celu prawidłowe rozmieszczenie w celach, zobowiązuje się osadzonego do adeklarowania czy używa on wyrobów tytoniowych, podania informacji o miejscu zameldowania oraz zamieszkania/pobytu (dokładny adres), poinformowania o uprzednim przebywaniu w podobnych placówkach (w jakimkolwiek kraju), wskazania sytuacji dotyczącej stanu zdrowia. Ponadto, osadzony ma obowiązek poddania się czynnościom identyfikacyjnym, w szczególności: sfotografowaniu, oględzinom zewnętrznym ciała, pobraniu odcisków oraz okazaniu innym osobom
Oddzielną wymagającą poruszenia kwestią jest przygotowanie do pobytu w jednostce penitencjarnej w sytuacji, gdy zastosowano wobec nas tymczasowe aresztowanie.
Z oczywistych względów – mając na uwadze nagłość sytuacji gdy jesteśmy osobą tymczasowo aresztowaną – możliwość przygotowania się do bycia osadzonym w ramach tymczasowego aresztowania jest mocno ograniczona. Tutaj niezbędna jest współpraca rodziny aresztowanego z ustanowionym obrońcą. Rodzina gdy podejmie informacje o zatrzymaniu członka rodziny przez organy ścigania, powinna przygotować najbardziej potrzebne rzeczy takie jak odzież i podstawowe kosmetyki i spakować te rzeczy do torby podróżnej, bądź plecaka, a następnie przekazać obrońcy zatrzymanego. W sytuacji, gdyż zostanie zastosowany tymczasowy areszt, a status członka rodziny zmieni się z zatrzymanego na tymczasowo aresztowanego – osoba ta może wnieść ze sobą do aresztu śledczego niezbędne rzeczy takie jak odzież czy podstawowe kosmetyki. Natomiast już po osadzeniu, aresztowany korzysta z uprawień analogicznych do osoby odbywającej karę pozbawienia wolności – może również korzystać z zakupów w kantynie, na jego konto osoby bliskie mogą wpłacić pieniądze.